شیر توپی ویفری (بین فلنجی)
در تجربه‌ی بیش از ده سال کار در پروژه‌های صنعتی، شیر توپی ویفری (Wafer Ball Valve) همواره یکی از کلیدی‌ترین اجزای خطوط انتقال سیال بوده است. این نوع شیر با طراحی کم‌حجم و وزن سبک، در مواردی که فضای نصب محدود است یا نیاز به هزینه‌ی پایین نگهداری وجود دارد، انتخاب اول مهندسان پروژه است.
شیر توپی ویفری چیست؟
شیر توپی ویفری (Wafer Ball Valve) یک شیر توپی ساده است که بین دو فلنج لوله نصب می‌شود و نیازی به بدنه‌ی حجیم ندارد. توپ (Ball) با یک چرخش ۹۰ درجه مسیر را کاملاً باز یا بسته می‌کند. طراحی ویفری باعث می‌شود که شیر در بین دو فلنج “فشرده” شود و وزن کل مجموعه تا ۳۰٪ سبک‌تر از شیرهای بین‌فلنجی (Lug) باشد.
مثال کاربردی: در یکی از پالایشگاه‌های جنوب کشور، به‌دلیل محدودیت ارتفاع نصب و نیاز به شیرهای سریع‌العمل برای قطع جریان، شیر توپی ویفری با عملگر پنوماتیک نصب و توانست در کمتر از ۱ ثانیه جریان را قطع کند.
انواع بال ولو ویفری
Floating Ball Valve
- توپ شناور و آب‌بندها روی توپ فشرده می‌شوند
- مناسب فشارهای پایین تا متوسط
Trunnion Mounted Ball Valve
- توپ روی جایگاهی (Trunnion) ثابت شده و فشار سیال به توپی منتقل نمی‌شود
- مناسب فشارهای بالا
Three-Piece Wafer Ball Valve
- بدنه در سه قسمت قابل جداسازی
- امکان تعمیر و نگهداری بدون قطع کل خط
Fully Welded Wafer Ball Valve
- بدنه یکپارچه و جوش‌خورده
- مناسب سیالات خطرناک یا خورنده
متریال شیر توپی ویفری
| جزء شیر | مواد متداول | مقاومت ویژه |
|---|---|---|
| بدنه (Body) | SS316, WCB, Ductile Iron | مقاوم در برابر خوردگی و فشار بالا |
| توپ (Ball) | SS316L با پوشش HC | سایش‌پذیری کمتر و عمر طولانی‌تر |
| نشیمنگاه (Seat) | RPTFE, PEEK | تحمل دمای تا ۲۶۰°C |
| شفت (Stem) | SS17-4PH | مقاومت در برابر پیچش و خستگی |
در یک پروژه انتقال اسید سولفوریک ۹۸ درصد، استفاده از شیرهای با نشیمنگاه PEEK توانست عمر مفید شیر را از ۶ ماه به ۵ سال افزایش دهد.
کلاس‌های فشاری شیر توپی ویفری
استانداردهای فشار بر اساس دو سیستم اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
سیستم متریک (PN)
PN16: تا ۱۶ بار در دمای ۱۲۰°C
PN25: تا ۲۵ بار در دمای ۲۰۰°C
سیستم اینچی (Class)
Class 150: معادل PN20
Class 300: معادل PN50
Class 600: معادل PN100
نکته فنی: در خطوط هیدرولیک با فشار پالس‌ای، همیشه یک کلاس بالاتر از فشار اسمی سیستم انتخاب کنید.
سایزبندی
شیرهای توپی ویفری از سایز ½” تا 24” (و گاهاً بزرگ‌تر) تولید می‌شوند. انتخاب سایز مناسب براساس دبی و افت فشار مدنظر انجام می‌گیرد.
نحوه عملکرد شیر توپی بین فلنجی
با چرخش دسته یا عملگر ۹۰ درجه، توپ داخلی حول محور خود می‌چرخد. مسیر عبور سیال درون توپ (با سوراخ مرکزی) باز یا بسته می‌شود. طراحی ساده و مکانیزم مستقیم، باعث می‌شود که شیر در برابر سایش مقاوم باشد و افت فشار بسیار کمی ایجاد کند.
مزایای باترفلای ولو ویفری
- ابعاد و وزن کم: مناسب نصب در فضاهای محدود
- انسداد سریع: یک ربع دور برای باز یا بسته‌شدن
- نگهداری آسان: در مدل‌های سه‌تکه امکان سرویس بدون جداسازی کامل خط
- افت فشار پایین: به دلیل سطح مقطع یکنواخت توپ
کاربردهای صنعتی
- صنایع نفت و گاز
- پتروشیمی
- کارخانجات آب و فاضلاب
- خطوط بخار و هیدرولیک
- فرایندهای شیمیایی
مثال: در یکی از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، برای کنترل جریان بخار ورودی به توربین، از شیر توپی ویفری با کلاس ANSI 300 بهره برده شد تا پاسخ‌دهی سریع و مطمئن تضمین شود.
نحوه نصب و نگهداری شیر توپی کتابی
روش نصب:
- محور توپ هم‌راستا با فلنج‌ها باشد.
- از واشرهای مناسب با متریال هماهنگ استفاده کنید.
- آزمون نشتی (Hydro Test): قبل از بهره‌برداری، تحت فشار معین تست شود.
روش نگهداری:
- ماهی یک‌بار با دور کم دسته را حرکت دهید.
- نشیمنگاه‌ها را از نظر نشتی و فرسایش بررسی کنید.
- در صورت مشاهده فرسایش، نشیمنگاه را تعویض نمایید.
برندهای شیر توپی ویفر تایپ
- KITZ (ژاپن)
- Swagelok (آمریکا)
- Zetkama (لهستان)
- Ateks (ترکیه)
- Omb (ایتالیا)
استانداردهای بال ولو بین فلنجی
- API 608: شیر توپی و دریچه‌های صنعتی
- ISO 17292: شیرهای توپی فولادی
- BS 5351: شیرهای توپی فلزی
شیر توپی بین فلنجی از کجا بخریم؟
برای تأمین شیر توپی ویفری با بالاترین کیفیت و گارانتی معتبر، می‌توانید با واحد فروش هایپر تجهیزات صنعتی کیسان تماس بگیرید:
📞 ۰۲۱-26705014