شیر فلکه کشویی (گیت ولو)
گیت ولو (شیر کشویی) چیست؟
شیر فلکه کشویی (گیت ولو Gate valve) به گونهای طراحی شده تا افت فشار در حالت کاملاً باز به حداقل برسد و جریان سیال را به طور کامل قطع کند، بدون اینکه جهت جریان سیال تغییر کند. این ویژگیها باعث میشود که گیت ولو به عنوان یک شیر انزوا در سیستمهای لولهکشی بسیار کارآمد باشد.
انواع گیت ولو (شیر دروازه ای)
براساس آببندی
گیت ولو گوهای Wedge Gate Valve:
این نوع شیر فلکه دارای دیسک گوهای شکل است که به خوبی در نشیمنگاه خود جای میگیرد و آببندی مناسبی را فراهم میآورد. این طراحی باعث میشود که در برابر فشارهای بالا و جریانهای شدید مقاوم باشد و برای کاربردهای صنعتی مناسب باشد.
مثال: در پروژه انتقال آب شرب تهران، استفاده از این مدل باعث شد هزینههای تعمیرات ۴۰٪ کاهش یابد.

گیت ولو موازی Parallel Gate Valve:
در این نوع شیر فلکه کشویی، دیسکها به صورت موازی با یکدیگر قرار دارند و در هنگام بسته شدن به هم فشرده میشوند تا آببندی بهتری ایجاد شود.
مثال: در تصفیهخانه جنوب اصفهان، این شیرها جلوی گرفتگی و نشتیهای مکرر را گرفتند.

گیت ولو با دیسک کشویی (Penstock Gate Valve):
در این نوع شیر فلکه، دیسک به صورت یک کشو عمل میکند و با حرکت عمودی خود، مسیر جریان سیال را کاملاً باز و بسته میکند که این ویژگی باعث میشود که جریان سیال در حالت بسته شدن کاملاً قطع شود.

گیت ولو گیوتینی Knife Gate Valve:
نایف گیت ولو به صورت یک تیغه باریک طراحی شده است که میتواند به راحتی در سیالات با غلظت بالا یا ذرات معلق عمل کند و معمولاً برای قطع و وصل جریان در خطوط لولهای که شامل مواد خورنده یا غلیظ هستند، استفاده میشود.
مثال: در کارخانه سیمان کرمان، تنها این نوع توانست جلوی خرابیهای پیدرپی را بگیرد.
گیت ولو خط لوله (Through Conduit Gate Valve):
نوعی شیر کشویی که معمولاً در خطوط لوله صاف و طولانی استفاده میشود، اگرچه در اکثر این شیرها آببندی مناسبی انجام نمیشود، اما مزیت آنها این است که پس از باز شدن، آشفتگی جریان ایجاد نکرده و افت فشار ناچیزی دارند.

براساس روش روش ساخت
کست استیل (Cast Steel Gate Valves)
شیر دروازه ای کست استیل بر اساس استانداردهای API 600 و API 603 و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی، در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و دیگر صنایع با شرایط سخت کاربرد گستردهای دارند.

فورج استیل (Forged Steel Gate Valves)
برای لولهکشیهای با مجرای کوچکتر از 5 سانتیمتر استفاده میشوند و به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر فشار و ضرب دیدن، در کاربردهای صنعتی با محدودیت فضا و اندازه مناسب هستند.

براساس نوع عملگر
شیر کشویی اهرمی (Manual Gate Valves):
شیر دروازه ای اهرمی توسط یک چرخ دستی یا اهرم کنترل میشوند. عملکرد دستی این شیرها امکان کنترل دقیق و مستقیم جریان را فراهم میکند. گیت ولوهای دستی در اندازههای مختلف و در کاربردهای متنوع صنعتی مانند نفت، گاز، آب و فاضلاب استفاده میشوند.

شیر کشویی برقی (Electric Gate Valves):
شیر دروازه ای برقی توسط یک موتور الکتریکی کنترل میشوند. این شیرها برای کاربردهایی مناسب هستند که نیاز به کنترل اتوماتیک و از راه دور جریان وجود دارد. گیت ولوهای برقی در صنایع مختلف مانند نیروگاهها، پتروشیمیها و تصفیهخانهها استفاده میشوند.

شیر کشویی پنوماتیک (Pneumatic Gate Valves):
در گیت ولو پنوماتیکی، عملگر پنوماتیکی (با استفاده از فشار هوا) باعث باز و بسته شدن شیر میشود. گیت ولوهای پنوماتیک برای کاربردهایی مناسب هستند که نیاز به سرعت عمل و کنترل دقیق جریان وجود دارد، مانند صنایع نفت و گاز.
شیر کشویی گیربکسی (Gear Operated Gate Valves):
در گیت ولو گیربکس دار، از یک گیربکس برای افزایش گشتاور و کنترل بهتر جریان استفاده میشود. گیت ولوهای گیربکسی معمولاً در اندازههای بزرگ و برای کاربردهای صنعتی سنگین استفاده میشوند.

شیر کشویی هیدرولیکی (Hydraulic Gate Valves):
در گیت ولو هیدرولیکی، عملگر هیدرولیکی (با استفاده از فشار روغن) باعث باز و بسته شدن شیر میشود. گیت ولوهای هیدرولیکی معمولاً در کاربردهای صنعتی سنگین و نیازمند نیروی باز و بسته شدن بالا استفاده میشوند.

براساس متریال بدنه
چدنی (Cast Iron Gate Valves):
شیر کشویی چدنی یکی از پرکاربردترین انواع این شیرها هستند. جنس چدن به دلیل مقاومت نسبتاً خوب در برابر خوردگی در محیطهای غیرخورنده، کاربرد گستردهای دارد. این شیرها معمولاً دارای بدنه و دروازه (gate) از جنس چدن خاکستری یا چدن داکتیل هستند و طول عمر متوسطی دارند.

شیر کشویی فولادی (Steel Gate Valves):
گیت ولو فولادی به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر فشار و دما، کاربرد گستردهای در صنایع سنگین مانند نفت، گاز و پتروشیمی دارند. این شیرها معمولاً از جنس فولاد کربنی یا آلیاژهای فولادی ساخته میشوند که طول عمر بسیار بالایی را تضمین میکنند.
برنجی (Brass Gate Valves):
به دلیل مقاومت خوب در برابر خوردگی و قیمت مناسب، در کاربردهای آب و فاضلاب، گرمایش مرکزی و سیستمهای تهویه مطبوع استفاده میشوند. این شیرها معمولاً برای فشارها و دماهای متوسط مناسب هستند. بدنه و دروازه این شیرها از جنس آلیاژهای برنجی ساخته میشود.

شیر کشویی استیل ضدزنگ (Stainless Steel Gate Valves):
این نوع شیر دروازه ای به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و شرایط محیطی سخت، در صنایع شیمیایی، دارویی و غذایی کاربرد فراوان دارند. این شیرها معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ 304 یا 316 ساخته میشوند. بدنه و دروازه استیل ضدزنگ این شیرها، طول عمر بسیار بالایی را تضمین میکنند.
بر اساس گُوِه
گُوِه در شیرهای دروازه ای، نقش بسیار کلیدی در عملکرد و همچنین آببندی صحیح سیستم ایفا میکند. انتخاب نوع گوه مناسب بستگی به شرایط کاری و مشخصات فنی سیستم دارد.
انواع مختلف گوهها که در شیرهای کشویی استفاده میشوند، شامل موارد زیر هستند:
با گوه جامد solid wedge gate valve:
گوه جامد به دلیل طراحی یکتکه و متراکم خود، دارای پایداری مکانیکی بالایی است. این ویژگی باعث میشود تا این نوع شیر در شرایط فشار بالا عملکرد مناسبی داشته باشد.

با گوه انعطافپذیر Flexible Wedge Gate Valve:
این گوه به گونهای طراحی شده که توانایی تحمل تغییرات دمایی را دارد. این ویژگی به گوه انعطافپذیر کمک میکند که در شرایط دماهای متغیر عملکرد یکنواختی داشته باشد.

با گوه شکافدار Split Wedge Gate Valve:
این نوع گوه معمولاً در شرایط خاص و نیاز به تنظیمات دقیق استفاده میشود. طراحی شکافدار گوه این امکان را فراهم میآورد تا فشار و جریان سیال به بهترین شکل کنترل شود.

براساس نوع کلاهک
با کلاهک بست فشار Gate Valve with Pressure Seal Bonnet:
این نوع کلاهک به گونهای طراحی شده است که میتواند فشارهای بسیار بالا را تحمل کند، که این ویژگی آن را برای استفاده در صنایع سنگین و شرایط عملیاتی دشوار مناسب میکند.

با کلاهک جوش داده شده Gate Valve with Welded Bonnet:
کلاهک جوش داده شده به دلیل ویژگیهای جوشکاری، از مقاومت و استحکام بالایی در برابر نشتی برخوردار است. این نوع طراحی مانع از ایجاد نشتیهای ناخواسته میشود.

بر اساس طراحی ساقه
طراحی صحیح ساقه شیر تأثیر مستقیم بر سهولت عملکرد و نگهداری شیرهای کشویی دارد. این طراحی میتواند به گونهای باشد که مدیریت حرکتی شیر را آسانتر کند و به کنترل بهتر جریان سیال کمک نماید. بر اساس طراحی ساقه، شیرهای کشویی به دو دسته اصلی زیر تقسیم میشوند:

شیر کشویی با ساقه بالارونده (Rising Stem Gate Valve):
مشاهده وضعیت شیر: یکی از ویژگیهای بارز این نوع شیر، امکان مشاهده مستقیم وضعیت باز یا بسته بودن آن از طریق حرکت ساقه است. این تغییر ارتفاع ساقه به راحتی نشان میدهد که آیا شیر در حالت باز یا بسته قرار دارد.
مناسب برای کاربردهای بازرسی و کنترل: طراحی ساقه بالارونده به کاربران این امکان را میدهد که بهراحتی وضعیت شیر را بررسی کرده و در صورت نیاز اقدامات لازم برای تعمیر یا تنظیم را انجام دهند. این نوع شیر بهویژه برای نصب در مکانهایی که بازرسی و کنترل مداوم ضروری است، مناسب است.
شیر کشویی با ساقه غیر بالارونده (Non-Rising Stem Gate Valve):
مناسب برای فضاهای محدود: طراحی این نوع شیر بهگونهای است که ساقه در حین عملیات، تغییر ارتفاع نمیدهد. این ویژگی آن را برای نصب در مکانهای با محدودیت فضا ایدهآل میکند، جایی که امکان قرار دادن تجهیزات اضافی وجود ندارد.
ساقه ثابت با چرخش مکانیکی: در این طراحی، ساقه ثابت باقی میماند و با چرخش مکانیکی به حالتهای باز و بسته میرود. این سیستم بهطور قابلتوجهی نیاز به فضای عمودی را کاهش میدهد و موجب میشود که این نوع شیر در محیطهای صنعتی با محدودیتهای فضا، گزینهای عملیاتیتر باشد.
اجزای گیت ولو

| قطعه | توضیح |
|---|---|
| Yoke Sleeve Nut | مهره محافظی که بر روی یوک قرار گرفته و برای نگهداری و محافظت از یوک طراحی شده است. |
| Wheel | چرخ یا دسته کنترلی که برای باز و بسته کردن شیر استفاده میشود و با چرخاندن آن، استم بالا و پایین میرود. |
| Yoke | قطعهای که چرخ و پوسته شیر را به هم متصل میکند و ساختار مکانیکی شیر را تشکیل میدهد. |
| Yoke Sleeve | لوله محافظی که بر روی استم قرار گرفته و از خم شدن یا خراب شدن استم جلوگیری میکند. |
| Gland Bolts | پیچهایی که گلند را به بدنه شیر متصل میکنند و گلند را در محل خود نگه میدارند. |
| Gland Flange | فلنجی که گلند را به بدنه شیر متصل میکند و اغلب با پیچهای گلند بسته میشود. |
| Gland | قطعهای که آببندی استم را تأمین میکند و در محفظه پکینگ قرار دارد. |
| Packing | مواد آببندی که در فضای بین گلند و استم قرار میگیرند و از نشت آب جلوگیری میکنند. |
| Stuffing Box | محفظهای که پکینگ را در خود جای داده است و در بدنه شیر قرار دارد. |
| Bonnet Bushing | بوشینگی که بر روی بدنه شیر نصب شده و استم را در محل خود نگه میدارد. |
| Stem | استم یا شفت شیر که برای باز و بسته کردن دریچه به کار میرود و با چرخش چرخ حرکت میکند. |
| Bonnet Joint Bolts | پیچهایی که پوسته شیر را به بدنه آن متصل میکنند. |
| Disc Seat Ring | حلقه نشیمنی که دیسک شیر بر روی آن قرار میگیرد. |
| Disc | دیسک یا دریچه شیر که جریان را کنترل میکند و با حرکت استم باز و بسته میشود. |
| Body Seat Rings | حلقههای نشیمنی که در بدنه شیر قرار گرفتهاند. |
| Bonnet | پوسته یا سر شیر که بر روی بدنه نصب میشود و قطعات داخلی را در خود جای میدهد. |
انواع برند شیر کشویی
- میراب
- فاراب
- وگ امید گلستان
- کیتز KITZ
- اوریون ORION
- پرستا PERSTA
- بانی فورج BONNEY FORGE
- کیستون KEYSTONE
- ویرگو VIRGO
- KSB
کاربرد شیر کشویی
صنعت آب و فاضلاب: شیرهای کشویی برای قطع و وصل جریان آب در ایستگاههای پمپاژ و منابع آب استفاده میشوند.
صنعت نفت و گاز: به عنوان کنترلکنندههای جریانهای افقی و عمودی عمل میکنند. این شیرها به دلیل طراحی مناسب خود برای فشارهای بالا (تا 2500 PSI و بیشتر) بسیار مناسب هستند. در مواقع اضطراری، شیرهای کشویی برای قطع سریع جریان نفت و گاز در صورت بروز نشتی یا آتشسوزی به کار میروند. این قابلیت ایمنی بالایی را به تاسیسات میبخشد.
صنعت شیمیایی: شیر کشویی معمولاً برای کنترل سیالات اسیدی و قلیایی در خطوط تولید صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد. در فرآیندهای تولید Batch و Continuous، شیر کشویی به عنوان یک شیر بسته و کنترلکننده جریان در زمانهای مناسب عمل میکند.
صنعت انرژی: در نیروگاهها، خصوصاً در سیکلهای تولید برق بخاری و نیروگاههای حرارتی، شیرهای کشویی برای کنترل جریان بخار و آب داغ به کار میروند. این شیرها قادر به تحمل دماهای بالای 200 درجه سانتیگراد تا 400 درجه سانتیگراد هستند. در تأسیسات خنککننده، این شیرها برای کنترل جریان آب خنککننده که دور سیستمهای گرمایی میچرخد، ضروری هستند.
صنعت غذایی و دارویی: در کارخانههای مواد غذایی و دارویی، شیرهای کشویی از جنس استیل ضد زنگ برای کنترل جریان شیر، آب، و دیگر مواد مایع به کار میروند. این شیرها باید به استانداردهای بهداشتی کشورها و سازمانهای مربوطه (مانند FDA و GMP) مطابق باشند. در فرآیندهای تولید دارو و مواد شیمیایی زیستی، شیر کشویی برای کنترل دقیق جریان مواد اولیه و نهایی استفاده میشود.
مزایای شیر کشویی
- امکان تعمیرات و نگهداری آن به سادگی و بدون نیاز به توقف کامل سیستم
تعویض سریع و آسان نشیمنگاه - عملکرد یاتاقانهای داخلی به کاهش اصطکاک در فرآیند باز و بسته کردن شیر
- قابلیت عملکرد در دماهای بالا تا ۱۷۵ درجه سانتیگراد
- امکان روغنکاری آسان از طریق دریچههای مخصوص
- مقاومت در برابر فشار زیاد به شرط انجام روغنکاری مناسب
- حفاظت از آسیبهای پیش آمده از گشتاور ناگهانی به سبب استفاده از پین محور در طراحی شیر کشویی
نصب و نگهداری؛ راز افزایش عمر شیر کشویی
در پروژه انتقال نفت اهواز، فقط با رعایت چند نکته ساده، عمر شیرها دو برابر شد:
- جهت نصب را با فلش روی بدنه شیر چک کنید.
- فاصله مناسب از زانویی و اتصالات رعایت شود (حداقل ۵ برابر قطر لوله).
- بعد از نصب، حتماً تست فشار انجام دهید؛ حتی اگر فروشنده تضمین داده باشد.
نکات نگهداری
-
روغنکاری اسکرو و مهرههای عملگر گیربکسی هر ۶ ماه یکبار.
-
تست نشتی سالانه با فشار هیدرواستاتیک ۱.۵ برابر PN.
-
بررسی زبانه و نشیمن لاستیکی در شیرهای لاستیکی هر ۲ سال.
عیبیابی رایج
| مشکل | علت محتمل | راهحل |
|---|---|---|
| نشت جزئی از مهرهها | شل بودن پیچها یا فرسودگی واشرها | سفت کردن پیچها / تعویض واشر |
| سخت باز و بسته شدن | خشکی اسکرو یا زنگزدگی | روغنکاری / پاکسازی |
| نشت از داخل بدنه | خوردگی شدید زبانه یا بدنه | تعویض شیر |
تجربه تیم فنی: در یک تأسیسات صنعتی، با استفاده از روغنکاری دورهای مناسب، هزینهی تعویض شیرها را در هر سال به نصف کاهش دادیم.
راهنمای خرید شیر کشویی؛ از تجربه تا انتخاب مطمئن
۱. فشار و دمای کاری:
در پالایشگاه آبادان، نصب شیر کشویی با فشار اسمی پایینتر از خط، باعث ترکیدگی و توقف خط شد. همیشه فشار کاری را ۲۰٪ بالاتر از فشار واقعی سیستم انتخاب کنید.
۲. جنس بدنه و دیسک:
برای آب شور جنوب، فولاد ضدزنگ ۳۱۶ انتخابی هوشمندانه است. در پروژه آبرسانی بوشهر، استفاده از چدن باعث خوردگی سریع و تعویضهای مکرر شد.
۳. سایز و استاندارد:
در پروژهای با لولههای ۸ اینچ، انتخاب شیر ۶ اینچ باعث افت فشار و کاهش راندمان شد. همیشه سایز شیر را مطابق با سایز لوله و استاندارد پروژه انتخاب کنید.
لیست قیمت شیر کشویی
قیمت شیر کشویی به عوامل زیادی بستگی دارد: سایز، جنس، برند و حتی نوسانات ارزی. توجه کنید که خرید ارزانتر همیشه به صرفه نیست. در پروژهای در کرج، خرید شیر بینام و نشان، هزینه تعمیرات و توقف خط را سه برابر قیمت اولیه کرد.
| نوع شیر | قیمت (تومان) |
| شیر کشویی ½ اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 2,290,000 |
| شیر کشویی 3/4 اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 2,480,000 |
| شیر کشویی1اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 2,940,000 |
| شیر فلکه کشویی 1,1/2اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 5,180,000 |
| قیمت شیر فلکه کشویی 2 اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 5,780,000 |
| قیمت شیر فلکه کشویی 3 اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 10,580,000 |
| قیمت گیت ولو 4 اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 15,800,000 |
| قیمت گیت ولو 6 اینچ کلاس 300 فولادی فلنجدار | 19,700,000 |
بروزرسانی: فروردین 1404
خرید شیرفلکه کشویی
خرید شیر کشویی از فروشگاه هایپر تجهیزات کیسان، گزینهای ایدهآل برای تأمین نیازهای صنعتی و تجاری شماست. این فروشگاه با ارائه انواع گیت ولوها در جنسها، طراحیها و سایزهای مختلف، امکان انتخاب محصول مناسب برای هر نوع کاربرد را فراهم میکند. با تضمین کیفیت شیرالات و قیمتهای رقابتی، هایپر تجهیزات کیسان دسترسی به انواع شیرالات پایپینگ معتبر را بهراحتی برای مشتریان خود فراهم کرده است. همچنین، مشاورههای تخصصی تیم حرفهای این فروشگاه، به شما کمک میکند تا بهترین انتخاب را با توجه به عوامل مؤثر بر قیمت و نیازهای خاص خود داشته باشید. با خرید از هایپر تجهیزات کیسان، اطمینان حاصل میکنید که بهترین محصول را با کیفیت بالا و خدمات پس از فروش عالی دریافت میکنید.
سوالات متداول
۱. گیت ولو چیست و چگونه کار میکند؟
گیت ولو یا شیر کشویی، یک نوع شیر صنعتی برای کنترل جریان مایعات و گازها است که با باز و بسته شدن دیسک یا گیت داخل شیر، جریان سیال تنظیم میشود.
۲. مزایای استفاده از گیت ولو چیست؟
مزایای استفاده از شیر کشویی شامل کاهش افت فشار، قابلیت استفاده در دما و فشارهای بالا، و امکان باز و بسته شدن میباشد.
۳. گیت ولو در کجاها مورد استفاده قرار میگیرد؟
گیت ولوها در صنایع مختلفی همچون نفت و گاز، آب و فاضلاب، نیروگاهها، و صنایع شیمیایی کاربرد دارند.
۴. تفاوت گیت ولو با دیگر انواع شیرها چیست؟
گیت ولو برای قطع و وصل کامل و سریع جریان طراحی شده است، در حالی که شیرهای دیگر میتوانند برای تنظیم دبی (جریان) و جلوگیری از نشتی استفاده شوند.
۶. نحوه نگهداری و تعمیر گیت ولو چگونه است؟
نگهداری گیت ولو شامل بررسی منظم برای نشتی، فرسایش و آسیبهای مکانیکی است. همچنین، گریسکاری و تمیزکاری مرتب قسمتهای متحرک شیر اهمیت زیادی دارد.
7. شیر کشویی ایرانی یا خارجی؟
اگر پروژه حساس و حیاتی است، سراغ برندهای معتبر بروید. اما برخی برندهای ایرانی با گارانتی معتبر، عملکرد قابل قبولی دارند.
8. چطور از اصالت شیر مطمئن شوم؟
همیشه شماره سریال و استاندارد حک شده روی بدنه را بررسی کنید. در بازار، نمونههای تقلبی فراوان است.
9. چه زمانی باید شیر کشویی را تعویض کرد؟
هر نشتی یا سخت شدن عملکرد فلکه، نشانه نیاز به تعمیر یا تعویض است. در پروژهای در یزد، بیتوجهی به این موضوع باعث خسارت جدی شد.
⇐ مشاهده محصولات باترفلای ولو

